Hecht de maand – September: wat gedrag écht vertelt (DMM) in de hulpverlening

Emmy Goossens
16 okt
4 minuten om te lezen

🧩 Over deze reeks

Hecht de maand is mijn poging tot een beetje orde in de chaos — van het werk, het denken en het dagelijks leven als hulpverlener. Ik vertrek vanuit wat in mijn weekposts leefde en zoom uit naar één heldere lijn: wat gedrag ons probeert te vertellen.

Geen zware theorie; wél taal die helpt om beter af te stemmen.

🌤️ Kleine starts, echte stappen

September voelt vaak groot: nieuwe agenda’s, nieuwe ritmes, nieuwe plannen. Bij mij ook. En tegelijk merkte ik wat ik opnieuw hoe helpend het kan zijn om klein te beginnen. Dat is ook wat ik in mijn Oplossingsgerichte Maandagen blijf herhalen: een nieuwe start hoeft niet groots te zijn, wel echt. Eén stap, één vraag, één contactmoment kan al verschil maken — voor je cliënt, je collega, of jezelf.

Er zat ook veel leven doorheen de maand. Vriendschap vieren (op Mallorca), gevolgd door ziek worden (iemand nog een theetje 🍵?), terwijl de wereld gewoon doordraaide. Mijn lijf vroeg rust, mijn hoofd riep “nog even doorzetten”. Herkenbaar?

Deze maand leerde me opnieuw: professioneel zijn is niet alleen sterk doorduwen, maar vooral eerlijk afstemmen — op de ander én op jezelf. En dat betekent soms trager gaan dan je hoofd wil.

📆 Wat leefde er deze maand?

💙 Oplossingsgerichte Maandag — Vragen als deuren

Niet het perfecte antwoord, maar een andere vraag zette vaak iets open. "Welke deur wil ik vandaag openen?" bleek een betere gids dan "Hoe krijg ik dit opgelost?". Ook in korte tussengesprekken kun je zaadjes planten die later pas zichtbaar worden.

🤝 Hechte Dinsdag — Gedrag als bescherming

Jongeren (én volwassenen) die haantje-de-voorste spelen, dichtklappen of zich vastklampen. Lastig? Soms. Zelden zinloos. Met een hechtingsbril zie je strategie: slim, adaptief, ooit helpend. Niet om te vergoelijken, maar om te kaderen en anders af te stemmen.

Gedrag blijkt vaak slim én functioneel. Het houdt afstand, bewaart controle of zoekt nabijheid. Lees je het op die manier, dan verschuift je toon van corrigeren naar afstemmen.

🧐 Reflectieve Woensdag — Professionele echtheid begint bij zelfkennis

Waar reageer ik sterker dan ik zou willen? Wat zegt dat over mij in dit contact? Zelfkennis is geen luxe; het voorkomt dat je onbewust invult of overneemt. Een collega die even meekijkt kan meer doen dan tien tips.

🤯 Uitdagende Donderdag — Trauma laat sporen na (geen handleiding)

Wat er is gebeurd, leeft verder in wat er gebeurt. Je voelt het soms vóór het benoemd is: wantrouwen, overleving, overweldiging, wegkijken of net aanklampen. Er is geen handleiding, wél patronen. Elk moment van afstemming kan een nieuwe ervaring worden; millimeterwerk, maar wél betekenisvol.

🫶 Vriendelijke Vrijdag — Zachtheid is interventie

Een rustige stem, een niet-oordelende blik, een post-it “je doet dat goed” of een korte "merci": het zijn werkzame micro-interventies. En ja, ook jij hebt dat soms nodig. Teamvriendelijkheid bouwt draagkracht.

✨ Stralende Zaterdag — Kleine lichtpuntjes tellen ook

Niet elke dag is een doorbraak. Een glimlach, dat ene zinnetje dat blijft hangen, een stukje lucht: het telt mee. Schrijf het desnoods op, want betekenis voedt je energie beter dan koffie. (En dat komende van iemand die koffie óók enorm waardeert 😉.)

🌿 Trage Zondag — Rust is productief

Zonder pauzes raakt je lichaam uitgeput, je hoofd vol en je hart afgestompt. Plan die rust dus in. Een dag die niet om snelheid vraagt, maar om ruimte. Zonder iets te bewijzen. Dat is geen productiviteitstruc, het is onderhoud van je beschikbaarheid. Vertragen is geen luxe; het is de voorwaarde om weer beschikbaar te zijn. Voor de ander. En voor jezelf.

🧠 Wat gedrag écht vertelt (DMM in gewone taal)

Het Dynamisch Maturatie Model (DMM) kijkt niet naar “goed” of “fout”, maar naar de functie van gedrag. Vaak beschermt het namelijk tegen iets dat vroeger ontbrak of onveilig voelde (troost, voorspelbaarheid, erkenning). Die strategie was ooit slim; vandaag werkt ze soms tegen. Als we alleen het label zien, alleen het "probleem", dan missen we de bedoeling.

Drie praktische vragen om mee te nemen naar je volgende contactmoment:

Wat houdt dit gedrag op afstand — of net dichtbij?
Wat werkte vroeger wél en wat vraagt nu iets anders?
Welk klein stukje kan ík vandaag aanpassen (tempo, taal, grens) om het veiliger te maken?

🔋 Grenzen, herstel en menselijkheid

Deze maand herinnerde me ook hoe grenzen zorg zijn. Voor jezelf én voor de ander. Ik moest dat letterlijk oefenen: ziek zijn en tóch willen doorwerken. Rust, humor en kleine gebaren bleken geen “extraatjes”, maar brandstof. Professioneel blijven betekent voor mij: eerlijk zijn over wat kan, aanwezig blijven zonder mee kopje-onder te gaan, en mild kijken naar wat (nog) niet lukt.